မိန္းမ ကိုယ္ ဘာ႔ေၾကာင္႔ ယားယံ သလဲ ? ဘယ္လိုဆင္ျခင္ရမလဲ ?

 

Vaginal itching မိန္းမကိုယ္ယားယံျခင္း

အရင္ကေတာ့ ဒီလိုစာမ်ိဳးကို ေဖ့စ္ဘြတ္မွာမတင္ပါ။ (၁၈) ႏွစ္ျပည့္မွဖတ္ပါ ေဆးပညာစာ ဘေလာ့ခ္ပိတ္သြားလို႔ ဘေလာ့ အသစ္မွာတင္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ထဲေနရသူေတြက ေဖ့စ္ဘြတ္ကိုသာအသံုးမ်ားတယ္။ ေမးတာကလည္း အလြန္ကို မ်ားလို႔ တင္ပါရေစ။ ေမးခြန္းေတြကိုမထည့္ေတာ့ပါ။

Vaginal itchess ကိုဘာသာျပန္ရင္ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ယားျခင္းျဖစ္တယ္။ ျမန္မာလိုဆိုရင္ ေမြးလမ္းေၾကာင္းယားတာပါ။ တကယ္ေတာ့ မိန္းမကိုယ္ဆိုတာကို Vulva ျဖစ္ပါတယ္။ မိန္းမကိုယ္ယားယံတဲ့ေရာဂါကို Pruritus vulvae လို႔ ေခၚတယ္။ အျဖစ္မနည္းပါ။ အပ်ိဳေတြမွာလဲ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာခဏျဖစ္ျပီး တခ်ိဳ႕မွာတာရွည္ျဖစ္တယ္။

ေအာက္ခံေရာဂါ တခုခုရွိေနလို႔ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ေရာဂါရယ္လို႔မဟုတ္ဘဲ အစိုဓါတ္ကေနလဲ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ Moisture အစိုဓါတ္ဆိုတာ ဆီးစိုေနတာ၊ ဝမ္းသြားတာနဲနဲေပက်န္တာ၊ ေခြ်းထြက္မ်ားတာ၊ အစားအေသာက္ထဲမွာကိုယ္နဲ႔ အဆင္မေျပတာ၊ ဥပမာ ေကဖင္း၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီးနဲ႔ ေျမပဲပါေနတာေတြကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

• ဗဂ်ိဳင္းနားကေနတခုခုဆင္းေနတာ၊ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ပိုးဝင္တာ၊ မိန္းမကိုယ္ေရာင္တာ၊ လိင္လမ္း-ၾကြက္ႏို႔၊ သားအိမ္-ကင္ဆာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တယ္။
• ဝမ္းမလံုတဲ့ေရာဂါ၊
• ပိုးေသေဆးေသာက္ေနရရင္လဲေမြးလမ္းမွာမိႈပိုးဝင္လာေစႏိုင္တယ္။
• ဆီးခ်ိဳ နဲ႔ HIV ရွိေနသူေတြမွာလဲမိႈပိုးဝင္လြယ္ေစတယ္။ ဆီးခ်ိဳကိုယ္၌ကေနလဲယားတတ္တယ္။
• မိႈ၊ Threadworms သန္ေကာင္၊ ဝဲနဲ႔ STDs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Eczema, Psoriasis, Lichen simplex, Lichen planus, Lichen sclerosus အေရျပားနာအမ်ိဳးမ်ိဳးကေန ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၾကည့္ရင္ သိသာပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေပ်ာက္ႏိုင္ဘဲ၊ ျဖစ္တဲ့ေနရာမွာသိသာတဲ့ အေရာင္၊ အထူအပါးမတူတာ၊ အနာလိုျဖစ္တာေတြ ရွိေနမယ္။
• ဆပ္ျပာ၊ ေရေမႊး၊ ေခြ်းနံ႔ေပ်ာက္ေဆး၊ (ကြန္ဒြမ္)၊ အဝတ္အထည္ဆိုးေဆး၊ ဆပ္ျပာမံႈ႔၊ အဝတ္အထည္ (ကြန္ဒီရွင္နာ)၊ စတဲ့ သန္႔ရွင္းေရးနဲ႔ အလွအပအေမႊးအၾကိဳင္ေတြနဲ႔ ကိုယ္နဲ႔ မတည့္သူေတြမွာလဲယားႏိုင္တယ္။
• ေသြးဆံုးသူေတြမွာလဲ အျဖစ္မနည္းၾကပါ။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနခ်ိန္၊ ကေလးႏို႔တိုက္ခ်ိန္ေတြမွာလဲ တခ်ိဳ႕ မိန္းမကိုယ္ ယားတယ္။
• ကင္ဆာကိုလဲစာရင္းထဲထည့္ရတယ္။ အျဖစ္အလြန္နည္းပါတယ္။

ဘယ္လိုကုသရမလဲ။ နည္းတခုတည္းနဲ႔ရတာလည္းရွိတယ္။ ၂-၃ ခုတြဲမွရတာလည္းရွိမယ္။
- Antibiotics ပိုးဝင္တာေတြ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ရွိရင္ ပဋိဇီဝေဆးေပးမယ္။
- Antifungal drugs မိႈပိုးဆိုရင္ ေပးမယ္။
- Antihistamine = Benzodiazepines (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးညအခ်ိန္ေသာက္ႏိုင္တယ္။
- Hormones ointments ေသြးဆံုးသူေတြအတြက္ ေပးမယ္။
- Steroid creams or lotions ေရာင္ရမ္းတာ သက္သာေအာင္ေပးမယ္။ (စတီရြိဳက္) လိမ္းေဆး သတိထားသံုးပါ။ တခ်ိဳ႕အေျခအေနေတြကို ပိုဆိုးေစႏိုင္တယ္။
• Moisturisers (Emollients) ေဆးကို Cream ခရင္ Ointment လိမ္းေဆးအေနနဲ႔ လာတယ္။ ဘာလို႔ ယားတာ ျဖစ္ျဖစ္ေနေန သက္သာေစမယ္။ ေဆးမ်ားသြားလို႔လဲ ကိစၥမရွိဘူး။

၁။ Metronidazole (မက္ထရိုႏိုက္ဒဇိုးလ္) 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ ၅-၇ ရက္ေသာက္ပါ။ လိင္ဆက္ဆံဘက္ကပါ ေသာက္သင့္တယ္။ (ကြန္ဒြမ္) သံုးပါ။ မဆက္ဆံမီေရေဆးပါ။ ေရကူးကန္မွာေရမကူးပါနဲ႔။ အတြင္းခံသူမ်ားနဲ႔ လဲမဝတ္ပါနဲ႔။ ေဆးက ပ်ိဳ႕-အန္တတ္တယ္။ အစားပ်က္တယ္။ ေဆးကိုအရက္နဲ႔ တြဲမေသာက္ရပါ။

၂။ Clotrimazole (Gyne-Lotrimin, Mycelex-7) vaginal tablet ေမြးလမ္းထည့္ေဆးညတိုင္း ၆-၇ ရက္ထည့္ပါ။

၃။ Antihistamines (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) လိမ္းေဆး၊ Topical anesthetics ထံုေဆးလိမ္းရင္ နာတာ၊ ယားတာ သက္သာေစမယ္။

ဘယ္လိုဆင္ျခင္ရမလဲ -
• ယားလို႔ ကုပ္ရင္ ပိုဆိုးေစတယ္။ အတတ္ႏိုင္ဆံုးမကုပ္မိေအာင္ ထိန္းပါ။ (ေကာ္တြန္) လက္အိတ္သံုးပါ။ လက္သည္း အတိုျဖတ္ပါ။ လက္သည္းနီဆိုးတာ သတိထားပါ။
• အတြင္းခံ (ေကာ္တြန္) ၁ဝဝ% ခပ္ေခ်ာင္ေခ်ာင္ကိုသာဝတ္ဆင္ပါ။ အၾကပ္ေတြ မဝတ္ပါနဲ႔။ အတြင္းခံကို ေန႔တိုင္း လဲလွယ္ပါ။ စိုထိုင္းတာမ်ားရင္ တေန႔တခါမကလဲပါ။ ေနလို႔ရတဲ့ ေနရာ-အခ်ိန္ေတြမွာ အတြင္းခံမဝတ္ဘဲေနပါ။ ေလသလပ္ခံပါ။
• ဆံပင္ ေခါင္းေလွ်ာ္တာကိုသီးသန္႔လုပ္ပါ။ တခ်ိဳ႕ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ကကိုယ္နဲ႔မသင့္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆပ္ျပာ၊ ေရေမႊး၊ ေခြ်းနံ႔ေပ်ာက္ေဆးေတြကကိုယ္နဲ႔ သင့္-မသင့္ သတိထားပါ။ လိုမယ္ထင္ရင္ ေျပာင္းသံုးပါ။ မသံုးဘဲေနလို႔ရရင္ မသံုးပါနဲ႔။
• ေရနဲ႔ ေန႔တိုင္းမိန္းမကိုယ္ကို အသာအယာေဆးေၾကာပါ။ Feminine hygiene sprays and douches ကရိယာေတြ၊ အသံုးအေဆာင္ေတြ မသံုးဘဲသာေဆးပါ။ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တာမွာ (ထိုင္ေနတဲ့ အေနအထားမွာ) လက္ကိုေရွ႕ကေန ေနာက္ဖက္ဆီသာ တလမ္းသြားလႈတ္ရွားပါ။ ေရကိုအေပၚကေနေလာင္းခ်နည္းက စည္ပိုင္းထဲစိမ္ခ်ိဳးတာထက္ ေကာင္းတယ္။ ေရမေျခာက္ေသးခင္ အတြင္းခံမဝတ္ပါနဲ႔။
• Vinegar douches ဆိုတဲ့ (ဗဂ်ိဳင္းနား) သန္႔ေအာင္ေဆးေၾကာနည္းမသင့္ပါ။ မ-အဂၤါေနရာ သန္႔ရွင္းေရးကို လိုတာထက္ မပိုေစနဲ႔။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ဟာသူ႔အလိုလိုသန္႔ေအာင္ၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။ မိႈေတြကစိုထိုင္းျပီး ပူေႏြးတာကို ၾကိဳက္တယ္။
• လိင္ဆက္ဆံတာမွာ အထူးသတိထားပါ။ ပဋိဇီဝေဆးကိုလိုမွသာသံုးပါ။ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တာေတြအတြက္ ေဆးသပ္သပ္လိုပါမယ္။ (ကြန္ဒြမ္) မွာ သုက္ပိုးသတ္ေဆးလဲတြဲထားတာဆိုရင္ ကိုယ္နဲ႔ သင့္-မသင့္ ၾကည့္ပါ။ ဆီးစပ္ေမႊး မရိတ္ပါနဲ႔။
• Yogurt (ေရာဂတ္) ဒိန္ခ်ဥ္ စားသင့္တယ္။ စိတ္ဖိအားမ်ားေနရင္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားေနရင္ ပိန္ေအာင္လုပ္ပါ။

မွတ္ခ်က္။ အရင္တခါတင္တံုးကလို ကြန္မင့္မွာ မဟုတ္တရုတ္မွတ္ခ်က္ မေရးၾကေစလိုပါ။ တကယ္ခံစားရတဲ့ေရာဂါ ျဖစ္ပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ

အရင္ကေတာ့ ဒီလိုစာမ်ိဳးကို ေဖ့စ္ဘြတ္မွာမတင္ပါ။ (၁၈) ႏွစ္ျပည့္မွဖတ္ပါ ေဆးပညာစာ ဘေလာ့ခ္ပိတ္သြားလို႔ ဘေလာ့ အသစ္မွာတင္ပါတယ္။ ျမန္မာျပည္ထဲေနရသူေတြက ေဖ့စ္ဘြတ္ကိုသာအသံုးမ်ားတယ္။ ေမးတာကလည္း အလြန္ကို မ်ားလို႔ တင္ပါရေစ။ ေမးခြန္းေတြကိုမထည့္ေတာ့ပါ။

Vaginal itchess ကိုဘာသာျပန္ရင္ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ယားျခင္းျဖစ္တယ္။ ျမန္မာလိုဆိုရင္ ေမြးလမ္းေၾကာင္းယားတာပါ။ တကယ္ေတာ့ မိန္းမကိုယ္ဆိုတာကို Vulva ျဖစ္ပါတယ္။ မိန္းမကိုယ္ယားယံတဲ့ေရာဂါကို Pruritus vulvae လို႔ ေခၚတယ္။ အျဖစ္မနည္းပါ။ အပ်ိဳေတြမွာလဲ ျဖစ္တယ္။ တခ်ိဳ႕မွာခဏျဖစ္ျပီး တခ်ိဳ႕မွာတာရွည္ျဖစ္တယ္။

ေအာက္ခံေရာဂါ တခုခုရွိေနလို႔ျဖစ္တာမ်ားတယ္။ ေရာဂါရယ္လို႔မဟုတ္ဘဲ အစိုဓါတ္ကေနလဲ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။ Moisture အစိုဓါတ္ဆိုတာ ဆီးစိုေနတာ၊ ဝမ္းသြားတာနဲနဲေပက်န္တာ၊ ေခြ်းထြက္မ်ားတာ၊ အစားအေသာက္ထဲမွာကိုယ္နဲ႔ အဆင္မေျပတာ၊ ဥပမာ ေကဖင္း၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီးနဲ႔ ေျမပဲပါေနတာေတြကေန ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္။

• ဗဂ်ိဳင္းနားကေနတခုခုဆင္းေနတာ၊ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ပိုးဝင္တာ၊ မိန္းမကိုယ္ေရာင္တာ၊ လိင္လမ္း-ၾကြက္ႏို႔၊ သားအိမ္-ကင္ဆာေတြနဲ႔ ပတ္သက္တယ္။
• ဝမ္းမလံုတဲ့ေရာဂါ၊
• ပိုးေသေဆးေသာက္ေနရရင္လဲေမြးလမ္းမွာမိႈပိုးဝင္လာေစႏိုင္တယ္။
• ဆီးခ်ိဳ နဲ႔ HIV ရွိေနသူေတြမွာလဲမိႈပိုးဝင္လြယ္ေစတယ္။ ဆီးခ်ိဳကိုယ္၌ကေနလဲယားတတ္တယ္။
• မိႈ၊ Threadworms သန္ေကာင္၊ ဝဲနဲ႔ STDs လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္။
• Eczema, Psoriasis, Lichen simplex, Lichen planus, Lichen sclerosus အေရျပားနာအမ်ိဳးမ်ိဳးကေန ျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ၾကည့္ရင္ သိသာပါတယ္။ ေတာ္ေတာ္နဲ႔ မေပ်ာက္ႏိုင္ဘဲ၊ ျဖစ္တဲ့ေနရာမွာသိသာတဲ့ အေရာင္၊ အထူအပါးမတူတာ၊ အနာလိုျဖစ္တာေတြ ရွိေနမယ္။
• ဆပ္ျပာ၊ ေရေမႊး၊ ေခြ်းနံ႔ေပ်ာက္ေဆး၊ (ကြန္ဒြမ္)၊ အဝတ္အထည္ဆိုးေဆး၊ ဆပ္ျပာမံႈ႔၊ အဝတ္အထည္ (ကြန္ဒီရွင္နာ)၊ စတဲ့ သန္႔ရွင္းေရးနဲ႔ အလွအပအေမႊးအၾကိဳင္ေတြနဲ႔ ကိုယ္နဲ႔ မတည့္သူေတြမွာလဲယားႏိုင္တယ္။
• ေသြးဆံုးသူေတြမွာလဲ အျဖစ္မနည္းၾကပါ။
• ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေနခ်ိန္၊ ကေလးႏို႔တိုက္ခ်ိန္ေတြမွာလဲ တခ်ိဳ႕ မိန္းမကိုယ္ ယားတယ္။
• ကင္ဆာကိုလဲစာရင္းထဲထည့္ရတယ္။ အျဖစ္အလြန္နည္းပါတယ္။

ဘယ္လိုကုသရမလဲ။ နည္းတခုတည္းနဲ႔ရတာလည္းရွိတယ္။ ၂-၃ ခုတြဲမွရတာလည္းရွိမယ္။
- Antibiotics ပိုးဝင္တာေတြ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္ေရာဂါေတြ ရွိရင္ ပဋိဇီဝေဆးေပးမယ္။
- Antifungal drugs မိႈပိုးဆိုရင္ ေပးမယ္။
- Antihistamine = Benzodiazepines (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) ေဆးညအခ်ိန္ေသာက္ႏိုင္တယ္။
- Hormones ointments ေသြးဆံုးသူေတြအတြက္ ေပးမယ္။
- Steroid creams or lotions ေရာင္ရမ္းတာ သက္သာေအာင္ေပးမယ္။ (စတီရြိဳက္) လိမ္းေဆး သတိထားသံုးပါ။ တခ်ိဳ႕အေျခအေနေတြကို ပိုဆိုးေစႏိုင္တယ္။
• Moisturisers (Emollients) ေဆးကို Cream ခရင္ Ointment လိမ္းေဆးအေနနဲ႔ လာတယ္။ ဘာလို႔ ယားတာ ျဖစ္ျဖစ္ေနေန သက္သာေစမယ္။ ေဆးမ်ားသြားလို႔လဲ ကိစၥမရွိဘူး။

၁။ Metronidazole (မက္ထရိုႏိုက္ဒဇိုးလ္) 500 mg တေန႔ ၂ ၾကိမ္ ၅-၇ ရက္ေသာက္ပါ။ လိင္ဆက္ဆံဘက္ကပါ ေသာက္သင့္တယ္။ (ကြန္ဒြမ္) သံုးပါ။ မဆက္ဆံမီေရေဆးပါ။ ေရကူးကန္မွာေရမကူးပါနဲ႔။ အတြင္းခံသူမ်ားနဲ႔ လဲမဝတ္ပါနဲ႔။ ေဆးက ပ်ိဳ႕-အန္တတ္တယ္။ အစားပ်က္တယ္။ ေဆးကိုအရက္နဲ႔ တြဲမေသာက္ရပါ။

၂။ Clotrimazole (Gyne-Lotrimin, Mycelex-7) vaginal tablet ေမြးလမ္းထည့္ေဆးညတိုင္း ၆-၇ ရက္ထည့္ပါ။

၃။ Antihistamines (အင္တီ-ဟစ္တမင္း) လိမ္းေဆး၊ Topical anesthetics ထံုေဆးလိမ္းရင္ နာတာ၊ ယားတာ သက္သာေစမယ္။

ဘယ္လိုဆင္ျခင္ရမလဲ -
• ယားလို႔ ကုပ္ရင္ ပိုဆိုးေစတယ္။ အတတ္ႏိုင္ဆံုးမကုပ္မိေအာင္ ထိန္းပါ။ (ေကာ္တြန္) လက္အိတ္သံုးပါ။ လက္သည္း အတိုျဖတ္ပါ။ လက္သည္းနီဆိုးတာ သတိထားပါ။
• အတြင္းခံ (ေကာ္တြန္) ၁ဝဝ% ခပ္ေခ်ာင္ေခ်ာင္ကိုသာဝတ္ဆင္ပါ။ အၾကပ္ေတြ မဝတ္ပါနဲ႔။ အတြင္းခံကို ေန႔တိုင္း လဲလွယ္ပါ။ စိုထိုင္းတာမ်ားရင္ တေန႔တခါမကလဲပါ။ ေနလို႔ရတဲ့ ေနရာ-အခ်ိန္ေတြမွာ အတြင္းခံမဝတ္ဘဲေနပါ။ ေလသလပ္ခံပါ။
• ဆံပင္ ေခါင္းေလွ်ာ္တာကိုသီးသန္႔လုပ္ပါ။ တခ်ိဳ႕ ေခါင္းေလွ်ာ္ရည္ကကိုယ္နဲ႔မသင့္တာျဖစ္ႏိုင္တယ္။ ဆပ္ျပာ၊ ေရေမႊး၊ ေခြ်းနံ႔ေပ်ာက္ေဆးေတြကကိုယ္နဲ႔ သင့္-မသင့္ သတိထားပါ။ လိုမယ္ထင္ရင္ ေျပာင္းသံုးပါ။ မသံုးဘဲေနလို႔ရရင္ မသံုးပါနဲ႔။
• ေရနဲ႔ ေန႔တိုင္းမိန္းမကိုယ္ကို အသာအယာေဆးေၾကာပါ။ Feminine hygiene sprays and douches ကရိယာေတြ၊ အသံုးအေဆာင္ေတြ မသံုးဘဲသာေဆးပါ။ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တာမွာ (ထိုင္ေနတဲ့ အေနအထားမွာ) လက္ကိုေရွ႕ကေန ေနာက္ဖက္ဆီသာ တလမ္းသြားလႈတ္ရွားပါ။ ေရကိုအေပၚကေနေလာင္းခ်နည္းက စည္ပိုင္းထဲစိမ္ခ်ိဳးတာထက္ ေကာင္းတယ္။ ေရမေျခာက္ေသးခင္ အတြင္းခံမဝတ္ပါနဲ႔။
• Vinegar douches ဆိုတဲ့ (ဗဂ်ိဳင္းနား) သန္႔ေအာင္ေဆးေၾကာနည္းမသင့္ပါ။ မ-အဂၤါေနရာ သန္႔ရွင္းေရးကို လိုတာထက္ မပိုေစနဲ႔။ (ဗဂ်ိဳင္းနား) ဟာသူ႔အလိုလိုသန္႔ေအာင္ၾကိဳးစားႏိုင္တယ္။ မိႈေတြကစိုထိုင္းျပီး ပူေႏြးတာကို ၾကိဳက္တယ္။
• လိင္ဆက္ဆံတာမွာ အထူးသတိထားပါ။ ပဋိဇီဝေဆးကိုလိုမွသာသံုးပါ။ လိင္ကတဆင့္ ကူးစက္တာေတြအတြက္ ေဆးသပ္သပ္လိုပါမယ္။ (ကြန္ဒြမ္) မွာ သုက္ပိုးသတ္ေဆးလဲတြဲထားတာဆိုရင္ ကိုယ္နဲ႔ သင့္-မသင့္ ၾကည့္ပါ။ ဆီးစပ္ေမႊး မရိတ္ပါနဲ႔။
• Yogurt (ေရာဂတ္) ဒိန္ခ်ဥ္ စားသင့္တယ္။ စိတ္ဖိအားမ်ားေနရင္ ေလွ်ာ့ခ်ပါ။ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ မ်ားေနရင္ ပိန္ေအာင္လုပ္ပါ။

မွတ္ခ်က္။ အရင္တခါတင္တံုးကလို ကြန္မင့္မွာ မဟုတ္တရုတ္မွတ္ခ်က္ မေရးၾကေစလိုပါ။ တကယ္ခံစားရတဲ့ေရာဂါ ျဖစ္ပါတယ္။

Dr. တင့္ေဆြ